Aan de basis van elke prijs van elke fles wijn staan dezelfde factoren. Elke wijnmaker heeft immers te maken met productiekosten (hoeveel kost het om een fles te maken), grondstoffen van druiven, vaten en flessen, benodigde elektriciteit en andere nutsvoorzieningen, arbeid en transport. En natuurlijk administratieve, verkoop- en marketingkosten.
De basis mag dan hetzelfde zijn, maar deze kosten kunnen enorm verschillen per wijnmaker, regio of land. Zo hebben arbeidsprijzen een grote invloed op de wijnprijs en variëren die sterk over de hele wereld. Arbeid is bijvoorbeeld in Californië ongeveer tien keer duurder dan in Argentinië.
Ook Moeder Natuur doet een duit in het zakje. Elk oogstjaar verschilt immers in temperatuur, vochtigheid, zonuren, plagen, wijnstokziekten, natuurrampen enzovoort. Sommige oogstjaren hebben dus een betere opbrengst, dan andere jaren. Dit noemen we Vintage variatie. De verschillen kunnen zelfs dramatische vormen aannemen, waardoor Moeder Natuur grote invloed heeft op het aanbod van wijn (in smaak en volume) en daardoor op de vraag naar wijn. Een bijzonder goede vintage kan de prijzen van wijn verhogen als gevolg van een grotere vraag. Tegelijkertijd kan een kleine vintage de prijs verhogen door een afname van het aanbod. Ook kunnen in uitdagende oogstjaren de arbeidskosten (aanzienlijk) hoger uitvallen.
Kwaliteit
Over het algemeen kunnen we stellen dat hoe beter de kwaliteit van een wijn is, hoe duurder de wijn zal zijn. Maar wat bepaalt dan de kwaliteit? Net zoals de nuances verschillen van wijn tot wijn, verschilt de menselijke natuur (en dus onze persoonlijke voorkeur) van mens tot mens. Bij het drinken en genieten van wijn, is het vooral belangrijk of de wijn lekker is. Of iemand de wijn lekker vindt, wordt bepaald door zijn of haar persoonlijke voorkeur. De prijs van de wijn hoeft hierop geen invloed te hebben. Veel mensen kunnen immers net zoveel genieten van een goedkope als van een dure wijn. Maar dat betekent niet dat ze dezelfde kwaliteit hebben!
De kwaliteit van een wijn wordt door verschillende factoren bepaald:
- Balans: Zijn de structurele elementen tannine, alcohol, zuur en suiker in verhouding? Een wijn met een slechte balans is te zuur of te zoet en kan een branderig alcohol gevoel hebben.
- Complexiteit: Hoeveel smaken zitten er in de wijn? Hoe ruikt de wijn? Komt de smaak overeen met de geur? Is er een verschil in smaak als de wijn voor het eerst je tong raakt en nadat je hem doorslikt? Hoe meer er over een wijn te zeggen valt, hoe complexer hij is.
- Individualiteit: komt de wijn uit een unieke geografische regio of plaats, of van een unieke vintage? Smaakt hij net als elke andere wijn, of is hij onderscheidend?
- Intensiteit: Vult het aroma van de wijn de hele kamer, zodra je hem opent? Worden je zintuigen overweldigd als je de wijn proeft? Dan is het een wijn met (veel) intensiteit. De volumeknop staat op vol.
- Smaaklengte: Hoe lang blijft de nasmaak van de wijn in je mond hangen? Een langere afdronk is een kenmerk van kwaliteit.
- Typisch: De wijn moet iets gemeen hebben met andere wijnen uit dezelfde regio. Een Cabernet uit Napa Valley kan nog zo goed smaken, als hij dun en bleek is, mist hij de typische kenmerken.
Andere prijsbepalende factoren
Bij het verbouwen van druiven en het maken van wijn komen veel variabelen kijken, die allemaal invloed hebben op de uiteindelijke kwaliteit en smaak van de wijn én op de kosten van het productieproces. Het zijn er teveel om hier op te noemen, maar duidelijk is dat het totaal van deze productiekosten (en dus de prijs van de wijn) afhankelijk is van de keuzes die in de wijngaard en kelder worden gemaakt.
- Wijnbouw en vinificatie: Sommige wijnhuizen kiezen voor onder meer biologische teelt en/of handmatig oogsten en hebben daardoor zeer arbeidsintensieve productieprocessen. Andere wijnhuizen kiezen voor goedkope pesticiden en mechanische oogst. Daarnaast kunnen wijnhuizen ervoor kiezen te fermenteren in enorme (goedkopere) roestvrijstalen tanks of kleinere, (duurdere) handgemaakte eikenhouten vaten. Ook dat heeft invloed op de arbeidsintensiteit en de kosten van de vinificatie.
- Opbrengst: Sommige wijngaarden hebben aanzienlijk lagere opbrengsten dan andere, vanwege natuurlijke omstandigheden of de keuzes van de wijnmakerij. Lagere opbrengsten leverden over het algemeen smaakvolle wijnen op, maar ook kleinere voorraden en dus hogere prijzen.
- Merkbeleid: Sommige merken zijn beroemd en worden goed op de markt gebracht. Deze wijnen hanteren over het algemeen hogere prijzen dan hun concurrenten. Een bekend marketing fenomeen: hoe sterker het merk, hoe hoger de prijs.
- Mode: Als een wijn in een bepaalde, populaire film wordt gedronken, zal deze al snel in populariteit stijgen. Als een bekende persoon zich met een merk associeert, gebeurt hetzelfde. Dit is onderdeel van het merkbeleid, maar ook zeer onderhevig aan het modegevoel van dat moment. Lady Gaga verbindt zich met Dom Perignon, op het moment dat zij een absoluut (mode) icoon is. Mode gaat dus verder dan kleren alleen…
- Apparatuur en benodigdheden: Als een wijnmaker investeert in nieuwe gebouwen, vaten, gistingstanks, dure flessen of kurken, stijgen de productiekosten, die worden doorberekend naar de consument.
- Leeftijd en potentieel voor verdere veroudering: Sommige wijnen verbeteren met de jaren. Naarmate de flessen verouderen, worden ze zeldzamer en verzamelbaarder, waardoor ze duurder worden. Ook hebben sommige wijnen vanwege hun tannines en zuurniveau het potentieel om verder te rijpen. Deze wijnen zijn duurder, omdat ze een goede aanvulling zijn op de kelder van een serieuze wijnverzamelaar.
- Beoordelingen: klantenbeoordelingen en beoordelingen van experts en critici kunnen de prijs van een bepaalde wijn zowel positief of negatief beïnvloeden.
- Benaming: bepaalde geografische gebieden of 'benamingen' hebben een sterke (merk)uitstraling met veel cachet en aantrekkingskracht. Voor deze wijnen is men over het algemeen bereid meer te betalen. Voorbeelden hiervan zijn de regio's Barolo, Margaux en Châteauneuf-du-Pape .
De invloed van derden
Tot slot zijn er ook derden die invloed hebben op de uiteindelijke prijs. Derden waarmee elke wijnmaker te maken heeft, terwijl hij/zij er slechts beperkt of geen enkele invloed op kan uitoefenen.
- Distributiekanaal: Als de wijn niet rechtstreeks aan de consument wordt verkocht, moeten naast de wijngaard ook de distributeurs, de groothandelaren en de detailhandelaren winst zien te maken op elke verkochte fles.
- Overheid: Voor wijnen in verschillende regio's en landen gelden verschillende belastingen en tarieven. Dit kan van invloed zijn op de uiteindelijke prijs van een fles. Wijnen uit Europa zijn bijvoorbeeld onderworpen aan extra belasting bij invoer (in tegenstelling tot binnenlandse wijnen), wat extra kosten met zich meebrengt voor de prijs van een Europese fles.
Over smaak valt niet te twisten
Kortom, de prijs van een fles wijn wordt bepaald door een complexe verscheidenheid aan factoren. De kwaliteit van de wijn, de keuzes die de wijnmaker maakt tijdens het productieproces, Moeder Natuur, de distributeurs en zelfs de overheid. Persoonlijke smaak kan zowel qua stijl als qua prijs variëren. Onthoudt dat het aan u is welke wijn u koopt. Wanneer een fles wijn de prijs waard is en wanneer niet. De jacht op de perfecte fles voor een geweldige prijs kan bijna net zoveel plezier opleveren als de wijn zelf.
Wil je meer weten?
Was deze informatie nuttig, maar wil je eerst meer achtergrondinformatie, feiten en cijfers voordat je gaat investeren in goede wijn? Download dan hier onze gratis "Whitepaper: Investing in Fine Wine".